معلومات محیط زیستی هرات - افغانستان

محیط زیست و مدیریت ترانسپورت شهری 

 چی نوع هوا را تنفس کرد؟ چطوراز امراض خود را نجات داد؟ و به کدام روش راه صحتمندی را جستجو کرد؟ این همه تشویش و نگرانی از پیشرفت جامعه و استفاده از وسایل جدید است که هر یک شان در تخریب ایکو سیستم طبعیت دست بلندی دارد و ما هر روز امراض جدید و مرک و میر های عجیبی را شاهد هستیم. برای نیل به صحت بشری و کاهش امراض و خطرات سلامت جامعه، ضرورت به حفاظت و حمايت از محیط زیست با وضع و تطبیق قوانين و مقررات خاص است که متأسفانه تا کنون در این راستا در سطح جهانی کدام عملکرد دقیق ندیده نشده است و هرچه می خواهند در تخریب محیط زیست انجام می دهند و به دیگران توصیه می کنند تا حامی محیط زیست باشند. جهان همواره با روند تخريب و آلودگي روز‌افزون محيط مزبور رو‌به‌رو است. بخش مهمي از این آلودگی ها متعلق به انواع وسایل نقلیة شهری میباشد؛ آلودگي هوا ناشي از سوخت مواد عضوی در وسایل (تیل ها که متأسفانه بی کیفیت اند)، ازدیاد موتر های فرسوده و استهلاک شده در شهر ها، جاده های کم عرض و غیر معیاری، نبود تعیین مسیر ها با تعداد موتر های رفت و آمد کننده به تناسب تراکم نفوس و توانمندی قیر سرک ها، کمبود ملی بسها و یا ترانسپورت عمومی خصوصی شهری ( سرویس های کلان و مدل بالا)، عدم پارکینگ های میعاری در نقاط مزدحم شهری و عدم صرفه جوی در خریداری موتر های خورد و تیز رفتار ، می باشد. بنابراين كاهش آلودگی محیط زیستی و تنزیل حوادث ترافیک يكي از هدفهاي عمده زير بنايي در ترانسپورت شهری، براي افزايش و بهبود كيفيت محيط زيست به شمار مي رود. آلودگي هوا به طرق گوناگوني مي‌تواند آثار زيانبار طولانی و كوتاه مدتي بر سلامت انسانها بگذارد. تاثير آلودگي هوا بر افراد مختلف متفاوت است. آسيب پذيري برخي افراد در برابر آلودگي هوا بسيار بيشتر از سايران است. كودكان كم سن و سالمندان بيشتر از ديگران از آلودگي هوا آسيب مي‌بينند. کاربن مونو اکساید ، اکساید سفلر ، اکساید نایتروجن،‌ کاربوهایدریت ها و ذرات معلق آلوده کننده هايي هستند كه وجود آنها در هوا و تنفس و فرستادن شان به درون ششها موجب بروز انواع امراض جهاز تنفس، نفس تنگی، سرطان شش، كندی ذهني و عقب ماندگي كودكان، امراض قلب و عروق، سرگيجه، عصبانيت، پرخاشگري، اختلال در ديد دریوران و ایجاد مشکلات در رسيدگي آکسیجن كافي به انساج بدن در كوتاه مدت مي شود . در نتيجه كاهش عوامل آلوده کننده هوا اساس پروگرام جلوگیری در كاهش حوادث ترافیکی و اثرات اضرار آن بر سلامت بدن و روان انسانهاست؛ در اين ميان نقش ترانسپورت و حوادث ترافیکی بسيار مؤثر مي باشد. بنابراين اولین گام جلوگیری از آلودگي هوا ناشي از ترانسپورت و حوادث ترافیکی از طريق ادارة حفاظت محیط زیست می باشد. دومين گام، ارزيابي و بررسي حد مجاز آلودگي هوا مي باشد و گام سوم تنظيم قوانين و مقررات متناسب با وضعيت موجود براي موتر های دودزا و استهلاک شده و آلوده ساز و اعمال مقررات و محدوديت هايي براي ميزان انتشار این وسایل مي باشد. همچنين با پلان گذاری مناسب، تعلیمات همگاني، توسعة ترانسپورت همگاني، فرهنگ سازي زيست محيطي و افزايش آگاهي عمومي افراد جامعه و كاهش حوادث ترافیکی مي توان گامهاي موثري براي حفاظت از محيط زيست و كاهش آلودگي هاي ترانسپورت و حوادث ترافیکی ناشي از آن و افزايش رفاه جامعه بشري برداشت؛ برای تحکیم نظر به نیاز روز افزون باشد توجه به مدیریت ترانسپورت شهری نمود؛ زیراایجاد و تحکیم یک مدیریت سالم و پایدار درترانسپورت شهری و راهکارهای آن نظر به تقاضا نفوس در حال افزایش و متراکم در محلات غیر پلانی و ساخت و ساز های غیر معیاری برای ایجاد تاسیسات زیر بنائی از جمله ترانسپورت شهری و عدم عرضة موثر و به موقع در ترانسپورت عمومی با انجین های جدید وسایل نقلیه و یا تغیر سیستم سوخت، کنترول چراغ ها فوق و هارن های دلخراش کننده زمانی موثر است که پلان انکشافی ولایتی با دور نگری به انکشاف شهری اقدامات بنیادی را طرح و به مراجع سکتوری دولتی ارایه شود. طرح جامع ترانسپورت و ترافیک را شاید بتوان مقدمه ای برای حرکت های علمی و طرح شبکه ملی بس ها در شهر های بزرگ چون کابل، هرات، قندهار، جلال آباد و مزار شریف، جلب سرمایه داران ملی برای ایجاد شبکة ترانسپورت عمومی و شهری، انسجام و کنترول از فعالیت موثر وسایل و افزایش سهم سفرهای غیرانجیندار مانند پیاده روی و بایسکل سواری با توجه به توافق آنها با محیط زیست، ارتقای مصئونیت سیستم ترانسپورت شهری و جلب اعتماد شهروندان نسبت به وسایل نقلیه عمومی از جمله اهداف تاکید شده درطرح باشد. این امر در شهرهای متوسط و بزرگ دنیا بیشتر نمود داشته و استفاده از سیستم های ترانسپورت عمومی جهت جابجایی مردم ، امری ضروری به نظر می رسد. آنچه مسلم است انکشاف شبکه ترانسپورت شهری نیاز به راهکارهای اجرایی و تسریع در انکشاف شبکه ترانسپورت شهری دارد. افزایش قابل توجه زمان جابجایی، افزایش تصادفات، آلودگی هوا و نزدیک شدن میزان آلودگی هوا به حد تهدید سلا مت انسانی، از بی کفایتی طولانی در سیستم ترانسپورت ناپایدار در مناطق شهری بوده است. اما به راستی چگونه می توان به سیستم ترانسپورت پایدار دست یافت؟! به طور حتمی پایداری، تنها با ایجاد تغییرات در طراحی، مثال های استفاده و مدیریت وسایل نقلیه حاصل نمی شود بلکه باید تغییراتی در نحوه تفکر نسبت به شناخت و ارزشیابی راهکارهای ممکن برای حل مشکلا ت ترانسپورت ایجاد شود. یک سیستم ترانسپورت پایدار نیازمند فعالیت هایی پیش از کنترول آلودگی هوا، ترافیک یا کاهش مصرف سوخت است و بررسی ها نشان داده است که هیچ راه حل منفردی برای حل مشکلا ت پیچیده و ترانسپورت وجود ندارد و رفع چنین مشکلی نیازمند یک سازوگار جامع و پویا و قابل اطمینان است. مدیریت پایدار ترانسپورت اثرات انکشاف ترانسپورت را برای کارایی اقتصادی، موضوعات زیست محیطی، مصرف منابع، کاربری اراضی و عدالت اجتماعی مورد توجه قرار می دهد و به کاهش اثرات زیست محیطی، افزایش بازدهی سیستم ترانسپورت و بهبود زندگی اجتماعی کمک می کند و هدف آن سیستم، افزایش کارایی و جابجایی کالا ها، خدمات وافراد با حداقل مشکلا ت دسترسی است. واقعیت این است که وضعیت جابجایی مردم در دنیای پرهیاهوی امروز مطلوب نیست و بدون انجام اقدامات اصلاحی و اتخاذ تدابیر بدون شک در آینده نزدیک تبدیل به یک بحران خواهد شد. لذا هم کشورهای انکشاف یافته و هم در حال انکشاف ناگزیر به حرکت به سوی مدیریت پایدار ترانسپورت هستند و برای حل معضلات عدیده ترافیکی درشهرها باید مبانی و اصول ترانسپورت پایدار را به عنوان مرکز ثقل برنامه های ترانسپورت مد نظر قرار دهند.  

انجینیر وکیل احمد بارک  

 کارشناس محیط زیست 

 View Raw Image" class="thickbox" href="http://oi60.tinypic.com/2zqyip1.jpg" jquery1435660618662="53">